Mierlo Media

20 maart 2016                                                                           Nog 95 dagen

Op Youtube zwermt een filmpje rond met een scene uit de Monty Python film Life of Brian. Het gaat om een bijeenkomst van het People’s Front of Judea. Een nagesynchroniseerde versie, wel te verstaan.

In het origineel vraagt John Cleese zich als leider van het bevrijdingsfront af wat de Romeinen nu eigenlijk voor Judea gedaan hebben. Niet toch, suggereert hij. Tot er iemand ‘aquaducten’ mompelt. Ok, geeft Cleese toe, ze hebben voor aquaducten gezorgd. Maar voor de rest? Iemand mompelt ‘wegen’, een ander ‘goed onderwijs’, weer een ander ‘riolering’. Cleese wordt er wat ongeduldig van. ,,Ok”, zegt hij. ,,Wat hebben de Romeinen ons gebracht behalve een goede infrastructuur, goede sanitaire voorzieningen, beter onderwijs en betere gezondheidszorg?” Het blijft even stil. Tot iemand zegt: ,,Ze hebben voor vrede gezorgd.”

In de Youtube versie is de stem van Cleese nagesynchroniseerd. Het gaat ineens niet meer over Rome, maar over de EU. Wat heeft de EU voor goeds gebracht, vraagt Cleese zich af. De mompelende voordelen van de EU verschillen van de filmversie. Achtereenvolgens kome aan de orde: De gemeenschappelijke markt, het openbreken van kartels, de lagere tarieven voor mobiele telefoons, een uniforme aanpak van klimaatverandering, geen gehannes meer met visums en mensenrechten. Het eind van het stuk is weer gewoon als vanouds. Behalve al dit soort zaken, wat heeft de EU ons verder nog gebracht. Het antwoord is opnieuw: ‘vrede’.

Het is de vraag hoe relevant dat is voor Britse kiezers. Ze hebben nu eenmaal een andere kijk op de wereldoorlogen die zo ontwrichtend zijn geweest voor landen als Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje. En voor Nederland natuurlijk ook. Sinds een Franse delegatie in de elfde eeuw de Engelse koning versloeg – in zekere zin zijn de Engelsen dus feitelijk Frans, laat het ze niet horen – zijn geen buitenlandse mogendheden het land binnen gevallen. In beide wereldoorlogen sneuvelden weliswaar veel Britse soldaten, maar er wordt met een zekere nostalgie aan teruggedacht.

Of, zoals Hugo Rifkind, columnist voor The Times het noemt: ,,In het grootste gedeelte van de EU worden de wereldoorlogen als de meest afschuwelijke periode uit de geschiedenis beschouwd. In onze cultuur heeft het echter het beste in ons volk naar boven gebracht.

De uitspraak van Rifkind moet, hoogstwaarschijnlijk, niet gezien worden als een verkapte oproep voor een nieuwe oorlog. Het betekent echter wel dat het, volgens sommigen door de EU gefinancierde Youtube filmpje, voor de Britten aan dovemansoren is gericht. De EU heeft geen vrede gebracht! Wij hebben vrede gebracht.

IN                    4/11

OUT               2/1                                                                  Bron: Paddy Power

19 maart 2016                                                                                          Nog 96 dagen

De Daily Telegraph publiceerde een wonderlijke opiniepeiling. Volgens de krant is het belangrijkste nieuws dat de Brexiters nu een meerderheid vormen. 51% van de Britten die van plan zijn te gaan stemmen, zijn nu voor een vertrek uit de Europese Unie. 49% is voor een EU-lidmaatschap. Vorige week was dat nog omgekeerd.

Hoewel het waarschijnlijk gaat om afrondingsverschillen, past de peiling in het beeld van de afgelopen week. De Brexiters hebben de wind in de rug. De regering is nog altijd niet bekomen van de klap van het verraad van Boris Johnson, zoals het uit de kast komen als ‘outer’ van de populaire Londense burgemeester door premier David Cameron en de zijnen wordt beschouwd.

De kleine lettertjes van de opiniepeiling zijn echter interessanter. Daaruit blijkt dat een grote meerderheid van de kiezers denkt dat de Britten uiteindelijk voor het handhaven van het EU-lidmaatschap zullen kiezen. Niet alleen een groot deel van de EU-sympathisanten denkt dit, maar ook een overweldigende meerderheid van de Outers zelf is hiervan overtuigd.

Wonderlijk nietwaar. Het is een beetje als een voetbalploeg die met rust voorstaat, maar waarbij een groot gedeelte van het team uiteindelijk toch denkt te verliezen. Ze denken het niet alleen trouwens, ze zeggen het ook.

Mijn echtgenote is in haar vrije tijd naast een uitmuntende meteoroloog en een in eigen ogen trefzekere voorspeller van de ontknoping van detectiveverhalen (de schrijver heeft het daarna volgens haar toch fout gezien), in de eerste plaats een hoog begaafde psychologe. Ze verklaart het resultaat van de peiling met een verwijzing naar het onderbewustzijn. ,,Door mensen te vragen wat anderen denken, vraag je hen in feite wat ze zelf denken”, zegt ze. Op mijn ietwat verbaasde blik – ik voelde me, als journalist, zowel betrapt als in mijn hemd gezet – reageerde ze zoals psychologen in haar ogen altijd reageren: ,,Geeft niets hoor, het is heel menselijk”.

Een beetje verder peinzend, heb ik het gevoel dat ze de vinger op de zere plek heeft gelegd bij opiniepeilingen. Ik herinner me ineens een gesprek met een man in een historisch museum in Glasgow. Het was anderhalf jaar geleden, net voor het referendum over onafhankelijkheid aldaar. Ik vroeg de man naar zijn mening. Hij keek wat schichtig om zich heen. ,,Jou kan ik het wel vertellen”, zei hij. ,,Jij bent een buitenlander. Maar hier vertel ik iedereen dat ik voor onafhankelijkheid ben. Ik heb nu eenmaal geen zin in een discussie. Maar ik vind de situatie zoals die is best. Ik zit niet te wachten op onzekerheid. Ik stem straks tegen onafhankelijkheid.”

Misschien is dat de juiste vraag in een opiniepeiling bij een referendum met een heldere vraagstelling. Het verklaart in ieder geval waarom de gokkantoren nog altijd op doorlopend EU-lidmaatschap rekenen.

IN                    4/11

OUT               2/1                                          Bron: Paddy Power

18 maart 2016                                                                                            Nog 97 dagen

Peter Davis is eigenaar van een groentebedrijf in Lincoln. Hij spuwt zijn gal over de Europese Unie. “Al die regels waar we ons aan moeten houden, het is om gek van te worden.” Dit is een discussieprogramma van staatsomroep BBC, dus er wordt altijd een poging gedaan om beide kanten van de medaille te laten zien. Anna Soubry, Conservatief, staatsecretaris Economische Zaken, belast met het Midden- en Kleinbedrijf, vertelt de bedrijfseigenaar dat ze vaak vergelijkbare klachten hoort. Ze neemt ze zeer serieus. Als de man een voorbeeld kan noemen, alstublieft. Ze vraagt om de meest irritante wetgeving waar hij de afgelopen maanden last van heft gehad. Davis zucht hoorbaar, er is zoveel! Waar te beginnen!!

“Ok”, zegt hij, “vorige week reed ik door Spanje. Daar waren ze de bloemkool aan het sproeien. Hé, opmerkelijk, dacht ik, die bloemkool staat op het punt om geoogst te worden. Ik stop en vraag die man waarmee hij aan het sproeien is. De man vertelt me de naam van het product. Precies hetzelfde als wat wij gebruiken. Volgens de EU-regels mag er daarna een week niet worden geoogst. Zolang zijn sporen van het gif immers traceerbaar. Wij houden ons daar natuurlijk aan. Wie schetst mijn stomme verbazing als ik twee dagen later weer langs dat veld rijdt en ze daar de bloemkolen aan het oogsten zijn.”

Soubry zegt dat ze het begrijpt. Maar vraagt zich af of de man tegen de regels is, of tegen het feit dat er misbruik van wordt gemaakt. Als er regels zijn, moet iedereen zich eraan houden, is het antwoord van de man. Ann zal het doorgeven in Brussel.

Het probleem is waarschijnlijk onoplosbaar. Het is een kwestie van mentaliteit. Spaanse boeren hebben een broertje dood aan regels. Datzelfde geldt voor Fransen en Italianen, is mijn inschatting. Allemaal katholieke landen. Regels hebben voor hen altijd iets betrekkelijks. Dat stuit op ernstige bezwaren bij Britten, en trouwens ook bij Nederlanders (van boven de rivieren).

De boutade van Davis werpt een bijzonder licht op de EU-discussie. De EU-regels zijn niet het echte probleem. Het feit dat verschillende landen er selectief gehoor aan geven, zorgt voor een diep gevoel van ergernis. Regels zijn er nu eenmaal om zich aan te houden.

Dat houdt bij de Britten trouwens niet op bij geschreven regels. Kijk maar eens hoe netjes ze in rijtjes wachten op een bus. En hoe verontwaardigd ze zijn als die ‘bloody foreigners’ zich daar niets van aantrekken. Het is braaf gedrag. Akelig braaf, zoals mijn dochter zegt. Dat kan zo zijn, maar ik koop in het vervolg alleen nog maar Britse bloemkolen. Met of zonder EU.

IN                    4/11

OUT               2/1                              Bron: Paddy Power

17 maart 2016                                                                                          Nog 98 dagen

Eby ‘looooves’ Boris. Het is aandoenlijk om te zien hoe een schalkse glimlach om haar lippen krult als ze zijn naam uitspreekt. De Londense burgemeester Boris Johnson heeft deze uitwerking op vrouwen. Zelfs als ze, zoals Eby, de voor vluchtige verliefdheden gebruikelijk tienerjaren al een halve eeuw achter zich hebben gelaten. Als ze het over Boris heeft, is ze weer even die tiener. ‘Boris is fantastisch’, zegt ze.

Eby heeft moeilijke weken achter de rug. Ze is druk geweest met de herdenkingsdienst van haar een half jaar overleden echtgenoot. Die bracht net als Boris zijn jongensjaren door op de kostschool Eton. Een van de voorgangers memoreert daar aan het heldhaftige optreden van haar echtgenoot tegen een van de bombastische personen die nu in het kabinet zitten. ‘Zou het om Boris gaan’, gonst het door het dorpskerkje.

Nee, zegt Eby, als ik haar later naar deze ervaring vraag. Boris kwam veel later. Maar het is goed dat ik zijn naam heb genoemd, want Eby ‘loooooves’ Boris.

Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met het feit dat Boris zich als Brexiter heeft geopenbaard. Want die Europese Unie, daar heeft Eby niet zo veel mee. Natuurlijk is Italië een uitstekend land om een Grand Tour te maken – haar Italiaans is perfect – en is Duitsland een land waar ze talloze vrinden heeft – haar Duits is perfect – maar voor de rest is het toch, ja, hoe moet je dat zeggen, zo ‘anders’.

Eby leeft eigenlijk nog in het Gemenebest. Voor haar heerst Britannia nog altijd op de golven. Ze heeft eigenlijk nooit zo goed begrepen waarom het land afstand nam van al die koloniën, de bron van het nog altijd aanzienlijke vermogen van haar eigen familie en dat van haar echtgenoot.

,,Nee, natuurlijk moeten die landen onafhankelijk blijven”, haast Eby zich te zeggen. ,,Maar Europa zorgt ervoor dat we de traditionele banden die bestaan met deze landen nus verbreken. Nee hoor geef mij de Commonwealth maar. Daar ruil ik de EU graag voor in.”

Eby hoort eigenlijk thuis in de omgeving van Downton Abbey. De herinnering aan het rijke koloniale verleden zorgt voor haar voor een welkome afleiding van de barre omstandigheden van alledag. Met zijn barokke taalgebruik, zijn dedain voor een burgerlijk voorkomen en zijn hameren op de grootsheid van het eigen land, brengt Boris die herinneringen bij haar boven.

Het is nostalgie, en daardoor krachtig. Het is ook de reden waarom ze van Boris houdt, en, met hem, voor een Brexit zal kiezen.

IN                    4/11

OUT               1/2                                          Bron: Paddy Power

16 maart 2016                                                                                            Nog 99 dagen

,,We moeten eens ophouden met het voortdurend blijven hameren op het onderwerp Europa.” Deze woorden uit 2006 van een toen nog kersverse Conservatieve partijleider David Cameron zullen de huidige premier nog wel eens door het hoofd spoken nu het door hem uitgeschreven referendum over het EU-lidmaatschap nadert. Hoe is het mogelijk dat hij zijn eigen waarschuwing van indertijd in de wind heeft geslagen.

Hij was het immers spuugzat, het onderlinge gekissebis over wie het meest eurosceptisch was. Cameron snapte dondersgoed dat het een discussie was die over de hoofden van kiezers heenging. Natuurlijk hadden de meeste mensen wel sympathie voor de euroscepsis die ter sprake kwam. Welke Brit met gezond verstand schudt immers niet het hoofd over de maatregelen waarmee Brussel het land bestookt. Maar als echte verkiezingen naderden bleken onderwerpen als onderwijs, gezondheidszorg en belastingen toch iedere keer belangrijker. Op die momenten haalden kiezers de neus op voor het geneuzel over Europa binnen de Conservatieve Partij.

Vandaar dus de waarschuwing van de jonge partijleider. Maar tijden veranderen. En Cameron verandert mee. Het gaat te ver om hem als een windhaan te bestempelen, maar op echte principes heeft niemand de Britse premier tot nu toe kunnen betrappen.

Het omslagpunt lag begin 2013. De eurocrisis naderde zijn zoveelste hoogtepunt. De Britse economie had daar last van. Van het door de premier beloofde herstel was geen sprake. De regering nam de ene impopulaire maatregel na de andere. De bezuinigingen ware ingrijpender dan ooit in de Britse geschiedenis. De regering zat ook nog gevangen in een weinig liefdevolle coalitie met Liberaal Democraten. De achterban morde. En als de Conservatieve achterban mort, gaat het al snel over Brussel. De EU-haters dreigen massaal over te stappen naar Ukip.

Het zijn deze omstandigheden waaronder het oude paard Europa weer van stal wordt gehaald. Cameron belooft onderhandelingen te zullen starten over een hervorming van de Europese Unie. Daarna krijgen de kiezers, voor eind 2017, de tijd om hun oordeel over het nieuwe pact uit te spreken. Zijn achterban is tevreden. De rust keert terug in de partij.

Voorlopig dan. Nu het aftellen naar het referendum is begonnen blijkt de onderlinge verdeeldheid binnen de partij groter dan ooit. En Cameron, juist Cameron, heeft hen de bal gegeven om er eens echt mee te gaan spelen. Bij hameren op het onderwerp Europa is het allang niet meer gebleven. Cameron heeft de Britten een stok gegeven om hem zelf mee te slaan. Hij heeft zijn lot verbonden aan het onderwerp waar hij het liefst geen woord meer vuil aan maakte.

IN                    4/11

OUT               2/1                                          Bron: Paddy Power

15 maart 2016                                                                                             Nog 100 dagen

Vandaag begint het Cheltenham Festival, een vierdaagse orgie van paardenraces. Britten zijn er dol op. Het is een soort folklore. De stoere geharnaste ridders hebben plaatsgemaakt voor iele jockeys, maar de paarden zijn nog altijd elegant.

Uiteindelijk gaat het niet alleen om de sport. Cheltenham Festival is het grootste gokspektakel van het jaar. De komende vier dagen worden honderden miljoenen ponden ingezet in de hoop dat Awesome Wonderer of Somethin Hot in de prijzen zullen vallen.

Gokkende voetballiefhebbers komen het hele jaar door aan hun trekken. Het gaat er al lang niet meer om wie er wint, maar wie op welk moment welke goal scoort, wie de meeste overtredingen maakt, hoe lang het duurt voordat wie welke gele kaart krijgt en hoe lang het nog duurt voordat Louis van Gaal, of willekeurig welke andere trainer, de laan wordt uitgestuurd.

Hoewel Britten vooral op sportieve gebeurtenissen gokken, halen ze hun neus ook niet op voor de politieke waan van de dag. Zo kan men geld verdienen aan een gokje op de opvolger van David Cameron als premier. Sinds hij zich heeft gekeerd tegen het EU-lidmaatschap is de Londense burgemeester Boris Johnson de grote favoriet.

Gokken op de uitslag van het referendum is natuurlijk ook mogelijk. En het is ook spannender. Uit opiniepeilingen blijkt dat het een nek-aan-nek-race gaat worden. In de meeste peilingen zijn de voorstanders van een Brexit iets in de minderheid. Volgens The Daily Telegraph heeft het pro-EU kamp op dit moment een lichte meerderheid van 51% versus 49% voor de voorstanders van een Brexit. In de afgelopen maanden is het verschil nooit groter geweest dan een 10-punts verschil; 55% blijvers versus 45% vertrekkers.

Opiniepeilers vragen naar de mening van potentiële stemmers. Gokbureaus zijn wat minder sentimenteel en kijken alleen maar naar het gedrag van de portemonnee. Het gokbedrijf blijkt in de praktijk een aanzienlijk betrouwbaarder voorspeller van politieke gebeurtenissen dan de opiniepeiling. Bij het referendum over de Schotse onafhankelijkheid zagen sommige opiniepeilers enkele weken voor de verkiezingsdatum een onafhankelijk Schotland in het verschiet. Gokbureaus bleven steevast rekenen op een riante overwinning voor de status quo.

Iets soortgelijks speelt rondom het EU-referendum. Gokkers houden vooralsnog totaal geen rekening met een Brexit. In deze rubriek wordt de ontwikkeling van de weddenschappen rondom het referendum dagelijks in de gaten gehouden. Daarnaast komen in de honderd dagen in aanloop naar het referendum op 23 juni diverse relevante Brexit-onderwerpen aan de orde.

EU                  1/3      Inzet £3 levert £1 winst op

NO EU          9/4      Inzet £4 levert £9 winst op              Bron: Paddy Power

‘We moeten vaker naar de pub gaan.’ Ik keek verrast op. Mijn vriend Nigel, die enige tijd geleden deze woorden sprak, is advocaat en geen drinker. Maar hij houdt van Engeland. En bij Engeland horen pubs, weet hij. Read more

Vakantievieren als premier, mag dat eigenlijk wel. De Britse premier David Cameron vertoeft tien dagen in Portugal. Er gaat echter geen dag voorbij zonder dat hij ergens op moet reageren.  Read more

Honderd jaar geleden werd Unity Mitford geboren. Unity Valkyre Mitford om precies te zijn. Ze was een van de Mitford zussen, een stel vrijgevochten jongedames die menig jongemannenhart op hol bracht. Unity’s was op haar beurt in de ban van Adolf Hitler. Read more

Boris Johnson, de Conservatieve burgemeester van Londen, stelt zich verkiesbaar voor het Lagerhuis. De stap wordt door premier David Cameron verwelkomd. ‘Ik heb het liefst mijn beste spelers in het veld staan’, kwiteert hij vanaf zijn vakantie-adres in Portugal. Read more